Nga 1 janari 2023 ndyshon kufiri dhe kushtet për pension të parakohshëm

Sistemet e pensioneve në mbarë botën kanë ndryshuar shpesh vitet e fundit. Ne po shikojmë edhe reformën e sistemit të pensioneve në Serbi dhe dëgjojmë gjithnjë e më shpesh se 65 vjet janë një kohë e gjatë për pension. Kjo është kërkesa për burrat sot dhe e njëjta gjë do të jetë edhe për gratë nga viti 2032.

Edhe këtë vit është zhvendosur mosha e pensionit për femrat. Që nga janari, ata mund të dalin në pension në moshën 63 vjeç e katër muaj, në vend të 63 viteve e dy muajve që duhej të kishin për pension në vitin 2021. Numri i kërkuar i viteve të shërbimit mbetet i njëjtë dhe arrin në minimum 15 vjet. Nga 1 janari 2023, ky kufi do të lëvizë edhe për 2 muaj të tjerë dhe do ta shohim lëvizjen për 9 vitet e ardhshme.

Gjithnjë e më shumë janë qytetarët që duan të dalin para kohe në pension. Sot është një opsion që përdoret gjerësisht në botë dhe po kërkohet gjithnjë e më shumë edhe në Serbi. Një arsye e zakonshme është shëndeti, por edhe fakti që qytetarët thjesht nuk kanë forcë për të punuar deri në moshën 65 vjeç. Shumë pretendojnë se janë të lodhur shumë përpara se të mbushin moshën e pensionit.

Si mundësi në Serbi, pensionimi i parakohshëm u prezantua në vitin 2015. Në fund të vitit 2018, kishte 28,000 përdorues, dhe tashmë në korrik 2019, 43,000. Dhe ky numër rritet çdo vit me një mesatare prej rreth 10,000. Pritshmëritë janë që ajo të mund të ketë një ritëm më të shpejtë me moshën.

Ajo që është e rëndësishme të dini është se pensioni i parakohshëm kushton para, domethënë se pensioni i parakohshëm në fakt zvogëlon të ardhurat. Praktikisht, pensioni juaj do të ulet me 0.34 për qind për çdo muaj pension të parakohshëm dhe maksimumi 20.5 për qind të pensionit total.

Praktikisht, nëse pensioni juaj i pleqërisë, me përvojë të plotë pune, do të ishte 30,000 dinarë, dhe ju vendosni të dilni në pension të parakohshëm tre vjet më parë, kjo do të thotë se çeku juaj mujor do të ishte më i vogël për rreth 3,700 dinarë, domethënë do të arrinte në 26.300 dinarë.

Nëse del në pension me 59.5 në vend të 65 (në rastin e meshkujve), pensioni prej 30.000 dinarësh do të ishte 6.000 dinarë më pak.

Kushtet
Kufiri dhe kushtet për pension të parakohshëm do të zhvendosen sërish nga 1 janari 2023, si për meshkujt ashtu edhe për femrat.

Burrat mund të dalin në pension të parakohshëm këtë vit me 40 vjet shërbim dhe të paktën 59 vjeç e gjashtë muaj dhe gratë me 39 vjet e tetë muaj shërbim dhe të paktën 59 vjeç. Në vitin 2023, burrat do të kenë nevojë për 40 vjet shërbim dhe të paktën 60 vjet jetë, dhe gratë 40 vjet shërbim dhe të paktën 59 vjet e gjashtë muaj jetë.

Nga viti 2024 do të barazohen të dyja gjinitë, pasi që nga ajo kohë kufiri i moshës si për femrat ashtu edhe për meshkujt do të zhvendoset me gjashtë muaj, pra në 60 vjeç.

Të dyja gjinitë gjithashtu mund të dalin në pension rregullisht pas 45 vitesh shërbimi, pavarësisht moshës, me kusht që punëdhënësit të kenë paguar rregullisht kontributet gjatë gjithë kohës.