ALARMANTE! Shkencëtarët gjetën një lidhje mes zëvendësuesve të sheqerit dhe vdekjeve

“Ne kemi të dhëna të mjaftueshme për t’i paralajmëruar të gjithë të qëndrojnë larg eritritolit,” paralajmëroi autori kryesor i studimit Dr. Stanley Hazen, drejtor i Qendrës për Diagnostifikimin dhe Parandalimin Kardiovaskular në Cleveland.

Një studim i ri i publikuar nga revista shkencore “Nature Medicine” dhe i raportuar nga CNN shkaktoi një tërmet të vërtetë në botën e mjekësisë dhe industrisë ushqimore. Është një paralajmërim alarmues se zëvendësuesi popullor i sheqerit, ëmbëlsuesi eritritol, të cilin e përdorin shumë qytetarë të Serbisë, mund të shkaktojë formimin e mpiksjes së gjakut, e për rrjedhojë sulmin në zemër dhe goditjen në tru, e në rastin e fundit vdekjen.

Dr. Stanley Hazen, drejtor i Qendrës për Diagnostifikimin dhe Parandalimin Kardiovaskular në Cleveland, erdhi në zbulim krejt rastësisht, i njohur për publikun tonë për pohimin e tij se mishi i kuq, nëse hahet çdo ditë, shkakton sëmundje të zemrës.

– Ekipi ynë fillimisht analizoi 1,157 mostra gjaku nga njerëzit në rrezik të sëmundjeve të zemrës të mbledhura midis 2004 dhe 2011. Ne gjetëm një substancë që dukej se luante një rol të madh, por nuk e dinim se çfarë ishte, vetëm më vonë përcaktuam se ishte eritritol, një ëmbëlsues. Ai prodhohet gjithashtu nga trupi i njeriut, por në sasi shumë të vogla – tha doktor Hazen, i cili hulumtoi kimikate ose përbërës të panjohur në gjakun e njeriut, ekzistenca e të cilave do të tregonte rrezikun e sulmit në zemër dhe goditjes në tru ose vdekjes në tre vitet e ardhshme.

Ekipi i Dr. Hazen testoi më tej një grup të dytë të mostrave të gjakut.

– Ai përfshinte më shumë se 2,100 njerëz nga SHBA dhe 833 mostra të mbledhura nga kolegët në Evropë deri në vitin 2018. Rreth tre të katërtat e subjekteve, në të tre popullatat, kishin sëmundje koronare ose presion të lartë të gjakut dhe një e pesta kishte diabet. Më shumë se gjysma ishin meshkuj të moshës 60 deri në 70 vjeç. Në të tre grupet, ne zbuluam se sasitë më të larta të eritritolit shoqëroheshin me një rrezik më të lartë të sulmit në zemër, goditjes në tru ose vdekjes brenda tre viteve – tha Dr. Hazen.

Studiuesit kryen një sërë testesh si te kafshët ashtu edhe në laborator dhe zbuluan se eritritoli shkakton rritjen e trombozës, ose mpiksjen e gjakut.

– Ajo që shohim me eritritin është se trombocitet bëhen supersensitive, vetëm 10 për qind e stimujve çojnë në 90 deri në 100 për qind formimin e mpiksjes, dhe ato mund të arrijnë në zemër ose tru dhe të shkaktojnë një atak në zemër ose goditje në tru – shpjegoi autori i studimit.

Në pjesën e fundit të studimit, tetë vullnetarë të shëndetshëm pinë një pije që përmbante 30 gram eritritol, sasia e konsumuar nga shumë njerëz në Amerikë, dhe shkencëtarët testuan gjakun e tyre për tre ditë.

“Tridhjetë gramë ishin të mjaftueshme për të rritur nivelin e eritritolit në gjak me një mijë herë”, tha Hazen.

– Sa kushtojnë vetëm 30 gramë eritritol? Ashtu si të hani gjysmë kile akullore keto. Nëse shikoni etiketat ushqyese në shumë akullore keto, do të shihni ‘sheqer të reduktuar’ ose ‘alkool sheqeri’, të cilat janë terma për eritritol. Unë dhe kolegu im shkuam nëpër dyqane dhe shikuam etiketat. Ne gjetëm një produkt të shitur për njerëzit me diabet që përmbante rreth 75 gram eritritol – paralajmëroi Dr. Hazen.

Rrethi vicioz i ferrit
Siç thotë prof. Mjekja Jagoda Jorga theksoi për Alo!, problemi me ëmbëlsuesit qëndron në faktin se shumë persona me mbipeshë i përdorin ato.

– Por ata nuk janë të vetëdijshëm që ëmbëlsuesit shkaktojnë një nevojë të pangopur për ëmbëlsirat. Është, fjalë për fjalë, një rreth vicioz, sapo ata ndalojnë marrjen e zëvendësuesve të sheqerit, trupi i tyre kërkon ëmbëlsirat dhe është një nevojë aq e fortë sa që shumëkush nuk mund t’i rezistojë – paralajmëroi doktor Jorga.

Nuk ka asnjë “marrje të lejuar ditore” të përcaktuar nga Autoriteti Evropian i Sigurisë Ushqimore ose Administrata e Ushqimit dhe Barnave të SHBA-së që e bën eritritolin të padëmshëm. Sipas disa shënimeve është një gram për kilogram.

– Eritritoli duket si sheqeri, ka të njëjtën shije dhe mund të përpunohet termikisht. Është bërë një industri ushqimore e dashur, një shtesë jashtëzakonisht popullore për keto dhe produkte dhe ushqime të tjera me pak karbohidrate të tregtuara për njerëzit me diabet, shtoi Dr. Hazen.

“Unë mendoj se ka të dhëna të mjaftueshme këtu për të thënë të qëndrojnë larg nga eritritol derisa të bëhen më shumë kërkime,” përfundoi Dr. Hazen.

Prodhuesit mohojnë dëmin
Me këtë rast ka folur edhe drejtori ekzekutiv i grupit të Këshillit të Kontrollit të Kalorive, i cili prodhon ëmbëlsues artificialë. – Rezultatet e hulumtimit kundërshtojnë dekada të kërkimeve shkencore që tregojnë se ëmbëlsuesit me kalori të ulët si eritritoli janë të sigurt, siç dëshmohet nga miratimet rregullatore globale për përdorimin e tyre në ushqime dhe pije. Rezultatet nuk duhet t’i kopjohen popullatës së përgjithshme, sepse pjesëmarrësit në hulumtim tashmë ishin të ekspozuar ndaj një rreziku të shtuar të sëmundjeve kardiovaskulare – tha Robert Rankin, CEO i kësaj kompanie.

Alkoolet ose poliolet e sheqerit i përkasin grupit të karbohidrateve të pranishme në mënyrë natyrale në fruta dhe perime. Ekzistojnë disa lloje të alkooleve të sheqerit që përdoren si zëvendësues të sheqerit. Ato ndryshojnë në shije, vlerë kalorike dhe ndikim në shëndetin e njeriut.

Eritritoli është më i njohuri. Prodhohet nga fermentimi i glukozës nga niseshteja e misrit dhe është pak më pak e ëmbël se sheqeri i zakonshëm, domethënë ka rreth 70 për qind të ëmbëlsisë së sheqerit dhe pesë për qind të vlerës së tij kalorike.