Lotët janë të mirë për trupin tuaj: Ja pse të qash është e shëndetshme
Për shumë njerëz, lotët janë ende një temë tabu, dhe ndonjëherë thjesht duhet ta lëmë atë ujëvarë të famshme të bëjë gjënë e saj dhe të mbrojë mendjen dhe trupin tonë.
Filmat prekës, ngjarjet stresuese në shtëpi apo në punë, madje edhe lajmet e mira si dasma apo ardhja e një fëmije mund të na bëjnë të qajmë.
Njerëzit janë speciet e vetme që qajnë për shkak të emocioneve, megjithëse shkencëtarët ende nuk e dinë saktësisht se si akti fizik i të qarit është i lidhur me ndjenjat tona. Pse qajmë kur jemi të trishtuar dhe ndonjëherë të lumtur? Një përfitim mund të jetë se ndihmon në lehtësimin e tensionit fizik të shkaktuar nga ndjenjat e ankthit.
“Të qarat duket se fillon menjëherë pas kulmit të zgjimit fiziologjik pasi aktiviteti simpatik fillon të bjerë dhe aktiviteti parasimpatik rritet, duke ndihmuar trupin të kthehet në homeostazë”, tha Dr. Lauren Bylsma, asistent profesor i psikiatrisë në Shkollën e Mjekësisë të Universitetit të Pitsburgut. Me fjalë të tjera, e qara ndodh kur trupi ynë kthehet nga një gjendje e eksituar në një gjendje të qetë.
“Rreth dy të tretat e njerëzve raportuan se ndiheshin më mirë pasi kishin qarë”, thotë Dr. Jonathan Rothenberg, profesor i psikologjisë në Universitetin e Floridës Jugore.
Mënyra se si njerëzit e tjerë reagojnë ndaj të qarit tonë është një nga faktorët më të rëndësishëm në përcaktimin se si ndihemi pas të qarit, sipas ekspertit dhe mjekut të njohur botëror të të qarit Ad Wingerhoets. “Nëse njerëzit e tjerë përgjigjen me mirëkuptim dhe mbështetje, ju keni shumë më shumë gjasa të ndiheni më mirë sesa nëse ata tallen me ju dhe ndiheni në siklet”, thotë Dr. Wingerhoets. Në shumë raste, të ndihesh më mirë pas të qarit është rezultat i pranimit, mbështetjes emocionale dhe rehatisë.
E qara përmirëson komunikimin
E qara evoluoi fillimisht te njerëzit si një mënyrë për një foshnjë për të tërhequr vëmendjen e nënës së tij. “Foshnjat e njeriut janë krijesat më të pafuqishme. “Ata nuk mund ta mbajnë leshin e tyre si të tjerët ose të ndjekin nënën e tyre,” thotë Dr. Wingerhoets. Lotët e foshnjave dhe fëmijëve i shtojnë një komponent vizual kësaj thirrjeje për ndihmë dhe synojnë një kujdestar specifik i cili Si të rritur, njerëzit e kanë përshtatur këtë funksion biologjik me një funksion emocional.
“Lotët e të rriturve, si klithmat vokale, në përgjithësi përcjellin mesazhin: “Kam nevojë për ty, më ndihmo!”. thotë Dr. Wingerhoets.Është veçanërisht një reagim ndaj gjendjes së pafuqisë, e cila është e kundërta e luftimit ose ikjes.
E qara na ndihmon të marrim atë që duam
Kushdo që ka qarë ndonjëherë pasi është tërhequr për shkak të shpejtësisë, e di se lotët mund të jenë një mënyrë për të shkaktuar një reagim të caktuar që funksionon në favorin tonë. Edhe nëse me vetëdije nuk synojmë të manipulojmë, të qarat tona mund të kenë efektin e neutralizimit të zemërimit dhe t’i bëjnë të tjerët të ndihen fajtorë ose më të prirur t’i nënshtrohen vullnetit tonë. Me fjalë të tjera, të qarat mund të ndihmojnë në arritjen e përfitimeve sociale.
Ne mund të shpëtojmë nga toksinat
Në fund të viteve 1970 dhe në fillim të viteve 1980, biokimisti William Frey kreu disa kërkime novatore mbi të qarat që sugjeruan se lotët ndihmojnë në çlirimin e trupit nga toksinat e padëshiruara. Ai krahasoi lotët e irrituar (si ata që prodhohen nga prerja e qepëve) me lotët emocionalë dhe gjeti disa ndryshime kimike, si për shembull një përmbajtje më e lartë e disa proteinave në lotët emocionalë, që mund të jetë për shkak të çlirimit të nënprodukteve të stresit”, shpjegon Dr. Bylsma.
Lotët ndihmojnë sytë tuaj
Lotët i lagojnë sytë dhe i mbajnë ata të shëndetshëm. “Funksioni biologjik i lotëve është të mbajë syrin me lagështi dhe ta mbrojë atë nga avulli apo mbeturinat që hyjnë në sy”, thotë doktoreshë Bylsma. “Lotët emocionalë duket se kanë evoluar nga ky proces bazë biologjik në diçka më komplekse te njerëzit, e cila mund të ndodhë për arsye thjesht emocionale dhe jo fizike.” Ata që pothuajse nuk qajnë kurrë, mund të zhvillojnë gjithashtu “sy të thatë”, i cili mund të shkaktojë dhimbje dhe madje të çojë në humbje të shikimit. Megjithatë, e qara e tepërt mund të irritojë sytë, duke i bërë ata të skuqen dhe të fryhen pas të qarave të zgjatura.
E qara mund të jetë një dezinfektues natyral
Një përfitim tjetër i supozuar i të qarit është se ndihmon në vrasjen e baktereve. Është e vërtetë që lotët përmbajnë lizozimë, një proteinë që mund të shkatërrojë molekulat e dëmshme.