RREGULLAT KANE NDRYSHUAR: Më shumë para në llogari për të gjitha nënat që kanë pasur një fëmijë në 6 vitet e fundit
Nënat në Serbi që kanë punuar më pak se 18 muaj para shtatzënisë nuk do të marrin më vetëm disa mijë dinarë secila gjatë pushimit të lehonisë, siç ka ndodhur më parë, por koha e kaluar në pushimin e lehonisë tani do të përfshihet në llogaritjen e tyre. Kjo praktikisht do të thotë se pasi të kenë një fëmijë, shtesa e tyre do të jetë dukshëm më e lartë.
E mira është se sipas shkronjës së ligjit (neni 61 i ligjit për Gjykatën Kushtetuese), të gjitha nënat që janë në këtë grup që nga data 1 korrik 2018, do të mund të kërkojnë rishikimin e vendimit të tyre origjinal dhe se ata paguajnë diferencën në para. Kjo rrjedh edhe nga vendimi i mëparshëm i Gjykatës Kushtetuese, i cili i referohej ndryshimit të dispozitave të ligjit që kanë të bëjnë me nënat e fëmijëve me aftësi të kufizuara.
Tashmë, të gjitha gratë që kanë pasur më shumë se 18 muaj shërbim para pushimit të lehonisë, që nuk ka pse të jetë e vazhdueshme, duhet të kontaktojnë organet e tyre vendore ose Sekretariatin për Fëmijët dhe Mbrojtjen Sociale, për të marrë dëmshpërblim.
Kjo praktikisht do të thotë se deri më tani, për shembull, çdo grua që kishte më pak se 18 muaj shërbim të vazhdueshëm para fillimit të pushimit të lehonisë, i llogaritej paga duke i mbledhur të gjitha të ardhurat dhe duke e pjesëtuar shumën me 18. Nëse, për shembull, ajo mori vetëm gjashtë të ardhura prej 50.000 dinarë, shuma e të ardhurave të saj të përgjithshme prej 300.000 u nda përsëri me 18, dhe derisa ajo kujdesej për fëmijën, llogaria e saj merrte vetëm rreth 16.500 dinarë në muaj. E cila është shumë më pak se ajo që ajo merrte deri atëherë.
Në një situatë edhe më të keqe ishin ato nëna që, për shembull, punonin me kontratë për punë të përkohshme të rastit dhe punëdhënësi i pranonte në punë të përhershme një ose dy muaj para pushimit mjekësor. Paga e tyre mujore ishte fjalë për fjalë nja dy mijë dinarë secili.
Me vendim të Gjykatës Kushtetuese të Serbisë, kjo dispozitë e kontestuar e Ligjit për mbështetjen financiare të familjeve me fëmijë është ndryshuar dhe tani në përllogaritje është përfshirë edhe periudha e kaluar në pushim të lehonisë. Në këtë mënyrë, ajo ka një fitim 100 për qind të garantuar, i cili do të rrisë mesataren e saj më vonë.
– Kompensimi i pagave për gratë që mbajnë shtatzëninë dhe ato që nuk duhet, sipas një vendimi të ri të Gjykatës Kushtetuese, është barazuar dhe do të llogaritet duke futur në llogaritjen shumat që kanë karakter fitimi dhe mbi të cilat taksat. dhe janë paguar kontributet që i paraprijnë hapjes së pushimit të lehonisë 18 muaj mbrapa – thotë Tatjana Matsura nga shoqata “Mamat janë Ligj”.
Ajo sqaron se nga 14 shkurti ka pushuar së vlefshmi dispozita e nenit 13, paragrafi 1 i Ligjit për mbështetjen financiare të familjeve me fëmijë.
– Muajt gjatë pushimit të lehonisë nuk janë përfshirë në përllogaritjen e kompensimit të pagës pas lindjes, gjë që i ka vënë në pozitë të padrejtë ato gra që kanë mbajtur shtatzëninë në krahasim me zonjat që nuk kanë mbajtur shtatzëninë. Kjo do të thoshte që numri i muajve të nevojshëm për të realizuar të drejtën e kompensimit të plotë të pagës pas lindjes duhet të ishte 18 plus numrin e muajve gjatë pushimit mjekësor gjatë shtatzënisë – thotë bashkëbiseduesi ynë.
Matsura shprehet se tashmë është e barabartë pozita e nënave që punonin që duhej të ruanin shtatzëninë në krahasim me ato që nuk duhej. Kjo do të thotë veçanërisht për gratë që e kanë të vështirë të gjejnë punë të përhershme në periudhën më riprodhuese të jetës së tyre.
– Shpresojmë që Ligji për Sigurimet Shëndetësore të amendamentohet së shpejti, kështu që nënat e ardhshme që drejtojnë bizneset e tyre, sipërmarrëse, do të kenë të drejtën e kompensimit 100 për qind kur duan të mbajnë biznesin e tyre aktiv dhe duhet të mbajnë një shtatzënia – shprehet e intervistuara.