Vepra e Pashko Vasës me porosi të Sulltan Abdulhamidit II është përkthyer në Osmanisht

Botimet më të fundit të Fondacionit “ALSAR”, dy vepra të atdhetarit Pashko Vasa, kanë mbledhur në Tiranë figura të njohura të fushës akademike, pikërisht për promovimin e veprave “E vërteta mbi Shqipninë dhe shqiptarët” dhe “Skicë historike mbi Malin e Zi sipas traditave gojore shqiptare”.
Të pranishmit e shumtë në aktivitetin promovues dëgjuan fillimisht fjalën e kryetarit të Fondacionit “ALSAR”, Mehdi Gurra.
Fjala e tij u përqendrua te figura e Pashko Vasës dhe te elemente të spikatura të ideve të tij në këto dy vepra. Ai falënderoi studiuesin dhe albanologun gjerman, Michael Schmidt-Neke për dhënien e kopjes së fotokopjuar të veprës “Skicë historike mbi Malin e Zi sipas traditave gojore shqiptare”, si dhe përkthyesin e saj nga frëngjishtja, prof. dr. Seit Mansakun… Sipas Gurrës, një karakteristikë e veçantë e kësaj vepre është se ajo me porosi të Sulltan Abdylhamidit II u përkthye në osmanisht… Ideolog dhe veprimtar i Rilindjes Kombëtare, do të nënvizonte z. Gurra, Pashko Vasa na ndihmon të mos e kuptojmë historinë si bardhë e zi.

“…E vërteta mbi Shqipninë dhe shqiptarët”, ndër të tjera u shpreh: “Historiografia osmanofobe merr një goditje të fortë prej përfundimit të nxjerrë nga ky ideolog asokohe se Shqipëria nuk mund të vazhdonte të jetonte veç se nën një zotnim që e nderonte ekzistencën, zakonet dhe kombësinë e saj, dhe se gjer atëherë kishte qenë Perandoria Otomane që i kishte përmbushur të gjitha këto kondita…” Mikpritësi në këtë promovim u ndal dhe te vepra tjetër, “Skicë historike mbi Malin e Zi sipas traditave gojore shqiptare”, për të cilën tha se ajo rrëfen si për malazezët dhe për shqiptarët fqinj me ta. “…Dy veprat na ndihmojnë ta njohim më mirë figurën e Pashko Vasës. Ato na ndihmojnë po ashtu t’i mësojmë ca të vërteta, e në i paçim ditur, t’i rifreskojmë në mendje…”, theksoi në fund kryetari i Fondacionit “ALSAR”.

I ftuar në promovim ishte studiuesi dhe albanologu gjerman, Michael Schmidt-Neke, mbajtës i një kumtese mjaft interesante: “Disa mendime për receptimin e shkrimeve të Pashko Vasës”. Me një shqipe tepër të kuptueshme, miku i veçantë kumtoi për atë çka ai e quajti manifest të Pashko Vasës, veprën “E vërteta mbi Shqipninë dhe shqiptarët”, për të cilën dha dhe hollësi të botimeve në gjuhë të tjera perëndimore. Në fjalën e tij përmendi dhe censurimin që u ishte bërë paragrafëve të veçantë të këtij libri në botimin e para viteve ’90 të shekullit të shkuar…
Ndërkaq, Michael Schmidt-Neke falënderoi Fondacionin “ALSAR” për punën e bërë.
Fjala e prof. dr. Gazmend Shpuzës u ndal në disa lëmenj njëherësh, me figurën e Pashko Vasës gjithmonë në qendër.
Temë e kumtesës së tij ishte “Përsiatja rreth ribotimit të përkthimit të parë në shqip të kryeveprës së Pashko Vasë Shkodranit”.
I ftuari nga Kosova, drejtori i Institutit Albanologjik të Prishtinës, prof. dr. Hysen Matoshi mbajti kumtesën: “Shqiptarët dhe fqinjët e tyre në veprën e Pashko Vasës”. Kumtoi po ashtu dhe dr. Bejtulla Destani, i cili foli për burime të panjohura për veprën e Pashko Vasës.
E fundit kumtesë në këtë veprimtari promovuese ishte ajo e prof. dr. Seit Mansakut, përkthyesit të njërës prej veprave. Profesori i nderuar kishte zgjedhur për temë etnogjenezën e shqiptarëve dhe të gjuhës shqipe në veprën e Pashko Vasës dhe shënimet kritike të Mehdi Frashërit.

Më herët studiuesi e albanologu gjerman, Dr. Michael Schmidt-Neke zhvilloi një vizitë në Fondacionin “ALSAR”. Ai është pritur nga kryetari i Fondacionit Alsar, Mehdi Gurra.Takimi u zhvillua në një atmosferë të ngrohtë dhe miqësore, ku gjatë bisedës albanologu i mirënjohur i cili prej dekadash merret me studimin e historisë dhe me zhvillimet aktuale të Shqipërisë u njoh nga afër me veprimtarinë e Fondacionit “ALSAR”, ku një aspekt të rëndësishëm të veprimtarisë së tij, ia ka kushtuar edhe botimit dhe promovimit të librave dhe punimeve të karakterit enciklopedik, shkencor, historik e kulturor. Në këtë drejtim u shpreh z. Gurra, ne kemi synuar të prijmë e të hapim një rrugë, të inkurajojmë studiuesit, dhe historianët të fillojnë të mendojnë më shumë për historinë shqiptare; për të evidentuar dhe paraqitur me vërtetësi vlerat e kësaj historie; për t’iu ofruar një informacion real, dhe transparent, qytetarëve shqiptarë, shqiptarëve kudo që ndodhen, por edhe miqve të Shqipërisë dhe të shqiptarëve mbi historinë e këtij vendi dhe kombi; mbi sakrificat, kontributet dhe qëndrimet e personaliteteve në periudha të ndryshme të historisë shqiptare.