Psikologët paralajmërojnë pasojat afatgjata të pandemisë tek fëmijët dhe adoleshentët

Përveç pasojave të drejtpërdrejta në shëndetin fizik, COVID-19 ndikon indirekt edhe në shëndetin mendor, veçanërisht te fëmijët, sipas psikologëve spanjollë dhe britanikë. Ata paralajmërojnë sindromën “fëmijët fantazmë”, pra faktin se fëmijët janë gjithnjë e më të tërhequr për shkak të izolimit dhe kanë probleme me socializimin.

Mbyllja e shkollave dhe shoqërimi më i vogël i kanë bërë fëmijët më të shqetësuar dhe më introvertë në të gjithë Mbretërinë e Bashkuar. Fëmijët që lulëzuan përpara pandemisë tani kanë humbur çdo interes për edukimin dhe jetën e tyre shoqërore, duke preferuar të kalojnë kohë vetëm në dhomën e tyre. Kjo ka detyruar rreth 135 mijë nxënës në atë vend që të mos kthehen në shkollë pas fillimit të mësimit të rregullt.

Dr. Jane Gilmore, një psikolog klinik konsulent dhe drejtor kursi në UCL, dhe Dr. – është një flamur i qartë “i kuq”.

Pandemia ka detyruar disa adoleshentë të bëhen apatikë dhe të humbasin interesin për gjërat për të cilat dikur kujdeseshin. Fëmijët dhe adoleshentët me prejardhje më të ulët socio-ekonomike kanë më shumë gjasa të braktisin shkollën. Kjo sjellje mund të shkaktojë dëme afatgjatë sociale dhe emocionale. Pa atë lidhje jetike shoqërore, grumbullohen edhe më shumë probleme dhe që mund të zgjasin një jetë – shpjegojnë ata.

Tendenca të tilla vërejnë edhe psikologët në vendin tonë. Fëmijët në Serbi gjithashtu tregojnë shenja të introversionit dhe interesit të reduktuar për aktivitetet shoqërore.

– Kam bërë një hulumtim me nxënës në shkollë, është një kampion i vogël dhe nuk mund të jetë plotësisht përfaqësues, por rezultatet treguan se niveli i ekstraversionit te fëmijët po bie. Edhe me fëmijët që duken si ekstrovertë, sipas kritereve tona, nevoja për shoqërinë është ulur tmerrësisht. Tani, rezultati mesatar në atë shkallë të ekstraversionit është shumë më i ulët se sa pritej për moshën e tyre dhe që u mor si normë në kohën e disa viteve më parë. U shpreh se kanë më pak nevojë për bashkëmoshatarë dhe grup bashkëmoshatarësh dhe tani janë në fazën e zhvillimit kur vërtet kanë nevojë të jenë me të tjerët dhe t’i përkasin një grupi – thone psikologet e shkollave fillore.

Varësia nga interneti

Mirëpo, Maksic nuk ia atribuon këto rezultate vetëm izolimit gjatë pandemisë, por thotë se diçka e tillë ka ndodhur në kombinim me praninë e teknologjisë në jetën e fëmijëve – veçanërisht në rrjetet sociale. Ajo vë në dukje se varësia nga interneti tek fëmijët është bërë gjithnjë e më e përhapur dhe është krejtësisht e njëjtë me çdo varësi tjetër.

– Nëse fëmijët do të ishin vetëm të izoluar, nevoja e tyre për të tjerët do të rritej. Ata ishin të izoluar dhe kishin një zëvendësim për kontaktet sociale, dhe ky zëvendësim ishte bota virtuale. Ky kombinim është katastrofik. Tashmë kemi një rritje të depresionit tek fëmijët dhe çrregullimeve të ankthit. Sipas hulumtimit që kam bërë në shkollë, ankthi dhe depresioni vetëm në dy muajt e parë të këtij viti shkollor janë rritur për gjashtë herë në krahasim me periudhat e mëparshme, pra para kurorës – thotë Maksic dhe shton se nuk beson se kjo gjendje. mund të jetë e përhershme tek fëmijët.

Nikolina Milosavljeviq, një psikologe fëmijësh, bën dallimin midis koncepteve të introversionit dhe ankthit social.

Introversioni është pjesë e temperamentit dhe tregon se njerëz të tillë nuk i pëlqejnë shumë të tjerët dhe turmën rreth tyre. Kështu përshkruhen njerëzit që funksionojnë gjithnjë e më mirë kur kanë më pak njerëz rreth tyre dhe kur janë të përqendruar te vetja. Ata marrin energji për jetën nga koha e kaluar me veten në disa aktivitete paqësore. Ndryshe nga njerëzit që marrin energji nga një numër i madh njerëzish rreth tyre. Introversioni shpesh lidhet me mungesën e vetëbesimit, por mund të mos jetë aspak kështu. Ka fëmijë dhe njerëz që janë introvertë dhe shumë të sigurt në vetvete dhe nuk kanë nevojë të kenë shumë njerëz rreth tyre apo të njohin shpejt të tjerët për të dëshmuar vetëbesimin dhe vlerën e tyre – thekson Milosavljeviq.

Ajo vëren se në kushte të tilla, fëmijët shfaqin simptoma të ankthit social.

– Ankthi social shpesh shoqërohet ose përzihet me introversionin. Këta janë fëmijë që tërhiqen sepse nuk ndihen të sigurt në vetvete, domethënë ndjejnë frikë në marrëdhëniet me të tjerët. Pas kësaj qëndron vërtet vetëbesimi i ulët. Këta janë fëmijë që duan kontakte, por kanë frikë të hedhin hapin e parë. Është karakteristikë e tyre që e kanë të vështirë të tolerojnë refuzimin nga fëmijët e tjerë – shpjegon Milosavljevic.

Një brez pa aftësi sociale

Ndryshe nga Lidija Maksiq, ajo beson se gjeneratave të ardhshme mund t’u mungojnë disa mjete sociale që nuk i kanë arritur në fëmijëri.

– Ajo që mund të parashikoj është se fëmijët do të kenë mungesë të disa aftësive sociale. Këto janë ato shenja të shkëlqyera sociale në komunikimin joverbal. Ata do ta kuptojnë më pak tonin emocional të bisedës. Rregullat shoqërore të pashkruara, jo verbale do të kuptohen më pak nga ata që mësojmë në mënyrë intuitive duke komunikuar me të tjerët. Përkundrazi, ata do të kuptojnë komunikimin me shkrim sepse janë vazhdimisht në telefon dhe kompjuter dhe korrespondojnë. Besoj se ata që zhvillojnë rrjete sociale do të duhet të dalin me një numër të madh emoticonësh dhe të ngjashme – shpjegon Milosavljeviq.

Ajo vëren se prindërit mund t’i ndihmojnë sa më shumë fëmijët në rrethana të tilla.

Fëmijët i duan lojërat dhe lojërat. Një mënyrë, nëse flasim për fëmijët parashkollorë sepse realisht është e mundur të ndikohet në zgjedhjen e argëtimit, është e mundur të organizohen takime familjare, “takime” familjare, të luhen lojëra dhe kështu të lidheni me fëmijët në mënyrë të këndshme. Mund të flitet edhe për gjëra serioze me fëmijët, kush do të marrë përsipër cilat punë shtëpie dhe të ngjashme. Kur fëmijët janë më të rritur, ata mund të luajnë lojëra në tavolinë dhe madje edhe lojëra në kompjuter ose telefon – dhe kjo është në rregull, ky është realiteti i tyre. Megjithatë, në këtë rast është ndryshe sepse ata janë në kontakt me një person tjetër dhe arrijnë socializimin. Kështu lidhen dhe kështu fëmija do të mësojë ato shenja joverbale që mund t’i mungojnë. Dhe në dashtë Zoti, ne do të dalim ngadalë nga pandemia, dhe kur kjo të ndodhë, duhet të insistojmë sa më shumë në të, të inkurajojmë sa më shumë që të jetë e mundur – thotë Milosavljeviq.

Maksic beson se ne të gjithë duhet t’i ndihmojmë fëmijët të kapërcejnë problemet që lindën në pandemi – nga prindërit, shoqëria te institucionet.

– Masat ndaj kurorës po shfuqizohen dalëngadalë dhe kur nuk janë, fëmijët duhet të kthehen sa më parë për të stërvitur diçka, për t’u marrë me aktivitet fizik. Aktivitetet jashtëshkollore në shkolla dhe të ngjashme duhet të inkurajohen. Prindërit duhet të kufizojnë kohën e tyre të kaluar në kompjuter ose celular. Problemi më i madh i prindërimit modern është vendosja e kufijve. Ndonjëherë është e vështirë të disiplinosh veten, e lëre më një tjetër. Por sigurisht që mund të futen disa rregulla, për shembull, sa orë gjatë ditës ose kur mund të përdorim një celular. Nëse kjo nuk respektohet, teknologjitë e sotme mundësojnë që pajisjet të mbyllen me kod e të ngjashme, thekson Milosavljeviq.