Nga 1 Dhjetori nafta në Serbi rritet për 20 %

Nga 1 dhjetori, kur hyn në fuqi paketa e sanksioneve të BE-së kundër Moskës, industria serbe e naftës mund të blejë naftë më të shtrenjtë në treg, gjë që do të shkaktonte dëm financiar për qytetarët tanë dhe ekonominë, sepse “Ural” rus është më i lirë se llojet të tjera.

Çmimi më i lartë i arit të zi do të rrisë deficitin në valutë. Gjithashtu, nafta më e shtrenjtë do të thotë se kostoja e rafinerisë për të prodhuar derivate do të jetë më e lartë. Kjo ngushton hapësirën e shtetit për të kufizuar çmimet e karburanteve, nëse do të ketë rritje të mëtejshme të çmimit të naftës bruto në tregun botëror. Kjo do të rrisë edhe më tej kostot e prodhimit, shërbimeve, transportit dhe do të krijojë një barrë financiare shtesë – tha Bojan Staniq, ndihmës drejtor për analiza strategjike të Odës Ekonomike të Serbisë.

Ai thekson se nuk ka frikë se Serbia nuk do të sigurojë sasi të mjaftueshme të arit të zi, por se çmimi i tij do të jetë më i lartë.

Kryeministrja serbe Ana Brnabiq vuri në dukje dje se kërkesa e Kroacisë për të ndaluar dërgimin e naftës ruse në Serbi nëpërmjet tubacionit “Janaf”, si pjesë e paketës së re të sanksioneve të BE-së kundër Rusisë, është një akt i hapur armiqësie dhe se ajo përfaqëson vendosja e sanksioneve ndaj vendit tonë, jo Rusisë.

Ajo vlerësoi se ky vendim është skandaloz dhe se qindra milionë euro janë drejtpërdrejt nga xhepat e qytetarëve tanë dhe ekonomisë. E vetmja mundësi që Serbia ka në atë rast, shton ai, është blerja e arit të zi përmes burimeve të tjera.

– Ajo naftë është të paktën 20 për qind më e shtrenjtë se nafta ruse, prandaj BE-ja vendosi të përjashtojë disa nga anëtarët e saj, për të mos i varfëruar më tej. Kjo tregon hipokrizi, sepse ata kanë një mbështetje të madhe financiare nga BE. Nga ana tjetër, është një goditje e drejtpërdrejtë për vendin tonë, sikur ju keni vendosur sanksione ndaj Serbisë.

Nafta bruto arrin në Serbi duke u transportuar me anije në Omišalj në Krk, dhe prej andej nga tubacioni i naftës “Janaf” përmes Kroacisë deri në rafinerinë në Pancevo, ku përpunohet.

Muajt ​​e fundit, për shkak të një çmimi më të favorshëm, pesha e naftës ruse në raport me sasitë totale të importuara është rreth 55 për qind, pesha e arit të zi vendas është rreth 20 për qind dhe pjesa tjetër vjen nga burime të tjera. Vitin e kaluar, pjesa e naftës irakiane ishte më e madhja, 47 për qind, dhe ajo ruse rreth 20 për qind.

Eksperti i energjisë, Millosh Zdravkoviq, vendimin e BE-së e vlerëson si të egër.

– Hungaria, Sllovakia dhe Republika Çeke lejohen të blejnë naftë ruse, dhe Bullgaria është lejuar ta bëjë këtë, dhe Kroacia është gjithashtu e përjashtuar nga paketa dhe mund të importojë gaz me vakum nga Rusia, sepse rafineria e tyre në Rijeka është projektuar në mënyrë që nuk mund të përpunojë naftë pa të. Ajo lëndë e parë ruse është e nevojshme edhe për vendet e Evropës Lindore për të njëjtën arsye, por ata donin të hiqnin dorë. Kjo do të ndikojë në uljen e prodhimit të naftës në Evropë.

Opek po kërkon rritje të çmimeve

Vendimi i grupit të vendeve eksportuese të naftës OPEC plus për të reduktuar prodhimin e arit të papërpunuar dhe fakti që rezervat e naftës në SHBA janë në një nivel rekord të ulët dhe se nuk do të mund të ndërhyjë në treg, do të thotë se në të ardhmen periudhë mund të presim një rritje të çmimeve të naftës dhe derivateve – vlerëson Zdravkoviq.

Fshirë “Naftagas”
Naftësjellësi JUGOSLOVAK, i cili pas shpërbërjes së RSFJ-së mori emrin Adriatik (Janaf), u ndërtua në vitin 1979 për nevojat e rafinerive në shtetin e atëhershëm të përbashkët. Ndërtimi i tij është financuar nga kompanitë “Naftagas” nga Novi Sadi, “Ina” nga Zagrebi dhe “Energoinvest” nga Sarajeva me nga 15 milionë dollarë secila. Kontrata e ndërtimit të naftësjellësit të vitit 1974 përcaktonte se asnjë palë nuk ka të drejtë të ndryshojë në mënyrë të njëanshme strukturën e pronësisë. Megjithatë, Kroacia e injoroi atë dispozitë dhe tashmë në vitin 1991 fshiu dy themelues dhe bashkëpronarë të tjerë nga regjistri gjyqësor dhe e riemëroi gazsjellësin në vend të “jugosllav” në “Adriatik”.