Kina, rrezik për industrinë automobilistike evropiane

Kina aktualisht është forca kryesore në prodhimin e baterive për automjete elektrike (EV), një segment që udhëheqësit evropianë e shohin si pjesë jetike të së ardhmes së një industrie që punëson miliona njerëz në të gjithë kontinentin.

Kjo është arsyeja pse prodhuesit evropianë po lëvizin në mënyrë masive prodhimin në Kinë, gjë që përbën rrezik të madh për “kontinentin e vjetër”, të tillë si Volkswagen, BMW, Mercedes-Benz, Renault, etj.

Krijimi i veturave elektrike në Kinë ka kuptim për kompanitë, pasi ka numrin më të madh të konsumatorëve atje, duke shmangur kështu tarifat e larta për automjetet e importuara. Objektet e tyre të prodhimit janë më afër zinxhirit furnizues të baterive, të cilat kushtojnë rreth 40% të vlerës së automjetit elektrik.

Rreth dy të tretat e prodhimit botëror të baterive litium-jon që përdoren zakonisht në vetura është në Kinë. Vlerësohet se Evropa ka vetëm 1% të tregut.

Kina ka avantazhin të jetë tregu më i madh veturave elektrike në botë, pasi vlerësohet se rreth gjysma e shitjeve të këtyre veturave janë në këtë vend, duke bërë që kompanitë më të mëdha në botë të investojnë para të mëdha në Kinë.

Për shembull, Volkswagen njoftoi vitin e kaluar se ka investuar 12 miliardë dollarë në automjete elektrike vetëm në Kinë dhe madje edhe gjiganti amerikan në këtë segment të industrisë, Tesla, po bën një “giga-fabrikë” në Kinë, ku planifikon të prodhojë 500,000 automjete në vit.

Për krahasim, fabrika e Teslës në SHBA ka kapacitet prej 100,000 automjetesh në vit. Edhe kompanitë evropiane të baterive po investojnë në Kinë, në vend se në shtëpi, transmeton KosovaPress. Kompania holandeze Lithium Werks tashmë ka dy fabrika në Kinë dhe planifikon një tjetër afër Shanghait me vlerë 1.8 miliard dollarë.

Një fabrikë e madhe do të prodhojë bateri për rreth 160,000 vetura në vit. Kes Collen, kryetari i kompanisë, tha për CNN se Lithium Werks po investon në Kinë pasi infrastruktura është më e mirë dhe më e lehtë për të marrë leje për të ndërtuar një fabrikë.

“Qeveria kineze ka një vizion afatgjatë për industrinë, Evropa nuk e ka, gjithçka kërkon shumë kohë”, tha Collen.

Bashkimi Evropian po përpiqet të ndryshojë këtë, kështu që Komisioni Evropian këtë vit paraqiti një plan veprimi që duhet të inkurajojë kompanitë që të investojnë më shumë në teknologjinë e baterive, duke ofruar më shumë fonde.

KE paralajmëroi se kompanitë evropiane janë në rrezik të humbasin ndikimin në zinxhirin e furnizimit dhe standardet mjedisore nëse nuk i bashkohen sektorit.

Lojtarët më të mëdhenj në këtë pjesë të industrisë janë firmat kineze CATL, Panasonic japonez dhe Samsung i Koresë së Jugut. Panasonic po punon me Teslën, e cila prodhon baterinë e vet në një central gjigant në Nevada për të rritur nivelin e këtij prodhimi.

Një arsye e rëndësishme pse Evropa është aq larg prapa në prodhimin e baterive është se prodhuesit e veturave kanë zhvilluar automjete elektrike vonë.

“Ata nuk kuptonin seriozisht automjetet elektrike, pasi nuk u pëlqenin”, thotë Viktor Irle, bashkë-themelues i firmës suedeze EV-Volumes.

Deri kohët e fundit, “lojtarët” e mëdhenj janë përqendruar në burimet e tyre në prodhimin e automobilave me lëndë djegëse fosile.

Ndërkohë, industria kineze e automjeteve elektrike lulëzoi përmes kompanive si BYD, e cila u investua nga miliarderi Voren Buffett dhe Geely, sot pronarë të Volvos, London Taxi, Lotus dhe bashkëpronarë të Daimlerit. Kina tani ka aq shumë makina elektrike se disa ekspertë madje tërheqin vërejtjen për potencialin mbizotërues.

Evropa po sheh përparim, prandaj prodhuesi suedez i baterive Northvolt, i themeluar nga ish-drejtori i Teslas, premtoi të ndërtojë fabrikën më të madhe të baterive të litiumit në Evropë gjatë gjashtë viteve të ardhshme.

Megjithatë, disa analistë tashmë thonë se Northvolt ka një problem me financimin e projektit. E gjitha varet nga Banka Evropiane e Investimeve, e cila është në pronësi të BE-së, tek e cila Northvolt aplikoi për një hua prej 455 milionë dollarësh.

Por, Evropa mund të përballet me pengesa të tjera. Në vitet e fundit, Kina ka qasje të kufizuar në burimet kryesore në prodhimin e baterive, të tilla si litium dhe kobalt.

“Është tepër vonë për kompanitë evropiane të jenë ndër prodhuesit e mëdhenj të baterive”, tha Gavin Montgomery, drejtor i Wood Mackenzie nga Londra, i cili po studion tregun global të metaleve.

Ata shohin një tjetër shpëtim në qasjen Airbus në industrinë ajrore. Airbus është një bashkim i disa kompanive më të vogla dhe tani është i denjë si rival ndaj gjigantit amerikan Boeing.

“I njëjti hap në prodhimin e baterive të automjeteve elektrike mund të ndryshojë lojën”, përfundon Montgomery.