Pse të gjithë kanë frigë nga vitet e ardhëshme

Është tashmë e sigurt se ky vit nuk do të jetë i lehtë ekonomikisht dhe se bota do të vuajë pasojat e të paktën vitit të ardhshëm. “Pse të gjithë kanë frikë nga viti 2023 është një pyetje që e dëgjojmë gjithnjë e më shpesh javët e fundit, dhe ajo që është më e keqja, përgjigja ekziston dhe është shumë e qartë, pothuajse pa dyshim.

Inflacioni dhe rritja e çmimeve që po shohim nuk do të ndalen aq lehtë. Mungesa e ushqimeve që bota importon nga Rusia dhe Ukraina duhet të priten edhe më shumë dhe duke pasur parasysh se këtë vit do të shkatërrohet prodhimi i drithit në të cilin përndryshe bota dominon. Dhe së treti, kërkesa më e ulët dhe rënia e standardeve të jetesës në mbarë botën janë të pashmangshme, sepse siç mund të dëgjojmë gjithnjë e më shpesh, koha e çmimeve të ulëta dhe mallrave të lira po kalon ngadalë por me siguri.”

Me pak fjalë, kjo mund të përmblidhet në përgjigjen e pyetjes së mësipërme, e cila padyshim mbështetet nga deklaratat e të dërguarve, por edhe nga shifra zyrtare që thyejnë çdo ditë rekorde të këqija.

Informacioni i fundit është se inflacioni në Gjermani arriti në 7.3 për qind, që është niveli më i lartë që nga viti 1981. Kështu, inflacioni në muajin mars arriti një nivel të ri rekord që nuk është parë që nga bashkimi i Gjermanisë”. Karburanti u rrit me 47 për qind, vaji për ngrohje me 144 … Shpesh nuk ka miell dhe vaj në raftet .

Greqia, e cila mbulon rreth 40 për qind të nevojave të saj vjetore për energji me gaz rus, ka njoftuar se do të përshpejtojë projektet e kërkimit të gazit. Edhe vende të tjera po gjejnë zëvendësime për gazin rus, por ushqimi dhe energjia padyshim do të jenë problem edhe për të gjithë vitin e ardhshëm.

– Në vitin e ardhshëm, ka shumë gjëra për t’u frikësuar. Gjithçka ka ndryshuar, situata në mjedis është e tensionuar dhe siç janë gjërat tani, do të duhet kohë dhe kushedi nëse do të kthehet ndonjëherë në mënyrën e vjetër. Sfida më e madhe është energjia, gjegjësisht nevoja për energji, e cila do të jetë shumë rraskapitëse për ne, si dhe për mjedisin dhe gjithë Evropën. Tashmë në vitin 2023 do të jemi dëshmitarë të një kanavacë problemesh bilanci dhe jolikuiditeti ekstrem.

– Për sa i përket stagflacionit, ai tashmë është i pranishëm, në fakt është vetëm një fazë e ndërmjetme e krizës. Recesioni mund të ndodhë vitin e ardhshëm, thotë Nikoliq.

Nuk është optimist as Ljubodrag Savic, profesor në Fakultetin Ekonomik në Beograd.

– Bota do të shikojë inflacionin në vitet e ardhshme, por edhe më pas. Do të rritet me siguri dhe kjo do të thotë se çmimet nuk mund të qëndrojnë në këto nivele.

– Rusia do të pësojë dëme të mëdha dhe do të shtyhet ekonomikisht për të paktën një dekadë. Nga ana tjetër, në BE kostot do të rriten në mënyrë drastike, veçanërisht energjia. Edhe euro do të goditet tmerrësisht dhe nuk do të habitesha nëse do të ishte e barabartë me dollarin, gjë që tashmë është parë. Në të njëjtën kohë, BE-ja po humbet garën në konkurrencë dhe skenari që është i pashmangshëm është një rënie e tmerrshme e standardeve të jetesës – paralajmëroi Saviq.

Ekonomisti Aleksandar Vlahoviq thotë se Serbia, e parë nga këndvështrimi fiskal, pati një hyrje të mirë në vitin 2022.

– Deficiti strukturor në vitin e kaluar ishte më pak se 1.5%, borxhi publik mbeti nën 60 për qind. Nga ana tjetër, lufta në Ukrainë ndikoi drejtpërdrejt në rritjen e çmimeve të energjisë dhe ushqimeve, dhe nëse kjo luftë vazhdon, do të ndikojë ndjeshëm në stabilitetin makroekonomik globalisht – na tha Vllahoviq së fundmi dhe shtoi se nuk duhet të harrojmë se tregtia jonë me Rusia dhe Ukraina.