Problemet me energjin elektrike mbërrijnë në Ballkan para stinës së dimrit
Kriza energjetike që na ka ndjekur që nga tetori i vitit të kaluar dhe e cila u rëndua më tej nga shpërthimi i konfliktit midis Rusisë dhe Ukrainës, ka nxitur një rritje të përgjithshme të çmimeve të burimeve kryesore të energjisë, e cila pasohet nga një rritje konsekuente në çmimi i energjisë elektrike dhe në këtë mënyrë kontribuon në rritjen e inflacionit të përgjithshëm. Këto vështirësi gjunjëzojnë edhe ekonomitë më të zhvilluara të botës dhe pasojat e tyre po ndihen dalëngadalë edhe në rajonin tonë.
Para disa ditësh, në Kosovë filluan kufizimet e energjisë elektrike, si kundërpërgjigje ndaj rritjes së çmimeve të produkteve të energjisë dhe energjisë në tregjet ndërkombëtare, nga 1 shtatori do të hyjnë në fuqi masat shtrënguese në Maqedoninë e Veriut, në Kroaci duke u përgatitur për disa skenarë të energjisë.
Në rastin e Serbisë, sipas fjalëve të kryeministres Brnabiq, qeveria po bën përpjekje të mjaftueshme për të stabilizuar prodhimin e energjisë elektrike në mënyrë që të sigurojë rezerva të mjaftueshme të energjisë dhe që të mos përfundojmë në një situatë ku duhet të vendosim kufizime. .
Ajo shtoi se kursimi i energjisë elektrike është një synim që po realizohet sipas planit para krizës, përmes zbatimit të masave për efiçiencë energjetike. Kryeministri u ndal edhe tek rritja e paralajmëruar e energjisë elektrike dhe shpjegoi se kjo nuk do të ndikojë shumë në buxhetin e familjeve dhe se sigurisht është një përshtatje ndaj inflacionit. Sipas saj, shteti balancon në çdo rast që rritjet e çmimeve të jenë minimale.
Masat shtrënguese në Maqedoni
Nga ana tjetër, në Maqedoninë e Veriut, më 1 shtator do të hyjnë në fuqi masat që duhet të mundësojnë kursim të energjisë elektrike deri në 15 për qind. Në vendimin e qeverisë, i cili është miratuar në seancën e së martës, janë dhënë rekomandime për ekonomitë familjare dhe bizneset, si dhe janë dhënë detyra konkrete për institucionet shtetërore. Për momentin nuk ka njoftime për kufizime të energjisë elektrike, ndërsa qeveria paralajmëron rritje të prodhimit.
Fikja e ndriçimit dekorativ në ndërtesat publike dhe monumentet e kulturës, fikja e llambave kur ka dritë të mjaftueshme, ftohja me kondicioner në temperaturë jo më të ulët se 27 gradë dhe ngrohja jo më e lartë se 20 gradë, fikja e kompjuterëve pas punës, ndërrimi i rregullt filtrat në pajisjet e ngrohjes dhe të ajrit të kondicionuar, zëvendësimi i dritareve me energjetikë, janë vetëm një pjesë e detyrave të vendosura për institucionet shtetërore.
Familjet rekomandohet të ndezin ngrohësin e ujit vetëm kur ka nevojë për ujë të ngrohtë dhe mundësisht kur energjia elektrike është e lirë, e ndjekur nga përdorimi racional i elementeve të ngrohjes, llambave, izolimit të tavanit, mureve të jashtme dhe dritareve.
Udhëzohet komuniteti i biznesit të fikë ndriçimin dekorativ në të gjitha objektet, të mos përdorë ndriçimin në ambientet e brendshme, salla dhe zyra gjatë periudhës kur ka dritë të mjaftueshme, ngrohje dhe ftohje racionale me kondicioner, aplikim të teknologjive të reja për përmirësimin e energjisë. performanca e impianteve industriale.
Çfarë e pret Kroacinë në vjeshtë?
Përveç planit të përgjithshëm të BE-së për të reduktuar konsumin e gazit me 15 për qind, tregu kroat i energjisë është i prekur, si të gjitha vendet e tjera evropiane, nga çmimet jashtëzakonisht të larta të energjisë elektrike. Dražen Jakšić, drejtor i Institutit të Energjisë Hrvoje Pozhar, komentoi çmimet e energjisë dhe skenarët që priten në vjeshtë.
Sa i përket çmimeve të rrymës, Jakshiq ka thënë se në shitje me shumicë janë shumë herë më të larta se një vit më parë dhe se një pjesë e tyre kalon te konsumatorët, por edhe se amvisëritë sot paguajnë çmim shumë më të ulët se çmimi i blerjes.
– Në çdo rast presioni është i madh për shkak të ndikimit të krizës në Rusi dhe Ukrainë, madje edhe tani kemi situatën që ky është një vit jashtëzakonisht i thatë në të gjithë Evropën, i cili ka ulur prodhimin e energjisë elektrike nga hidrocentralet, termocentralet dhe kjo ndikon në rritjen e çmimeve në tregjet me shumicë. Se si do të ndikojë në çmimin e familjes varet edhe nga vendimet e qeverisë, por dikush do të duhet të paguajë diferencën. Në këtë rast, barra është mbi furnitorët, aktualisht në HEP, i cili mban një pjesë të madhe të tregut me pakicë në Kroaci, tha Jakshiq, duke shtuar se çmimi që ata po paguajnë tani nuk është i qëndrueshëm në afat të gjatë, por edhe se ai është mosmirënjohëse të parashikosh se si do të lëvizin çmimet.
Lidhur me kufizimet e përmendura të energjisë elektrike, drejtori i institutit, Hrvoje Pozhar, tha se shpreson që një skenar i tillë të mos ndodhë.
– Megjithatë, fakti është se kemi dukshëm më pak prodhim nga hidrocentralet dhe një nevojë më të madhe për prodhim nga lëndët djegëse fosile dhe importet. Shumë vende evropiane përballen me një situatë të ngjashme. Do të thoja se situata është shqetësuese, por ende jo alarmante dhe shpresojmë që të mos ketë nevojë për reduktime”, tha Jakshiq.
Kufizimet në fuqi në Kosovë
Kufizimet e energjisë elektrike në Kosovë kanë filluar të hënën dhe zgjasin 6 orë, me ndërprerje 2-orëshe ndërmjet ndërprerjeve.
Siç njofton Operatori i Sistemit, Transmisionit dhe Tregut të Energjisë Elektrike të Kosovës (KOSTT), kufizimet do të zgjasin deri në stabilizimin e gjendjes me furnizimin me energji elektrike.
“Gjendja e krizës energjetike me të cilën ballafaqohet Sistemi Elektroenergjetik i Kosovës, e cila ndër të tjera është pasqyrë e krizës globale energjetike, do ta përballojë më lehtë me mbështetjen e të gjithë qytetarëve duke e shfrytëzuar energjinë elektrike në mënyrën më racionale. duke kursyer kudo që është e mundur”, thuhet në një deklaratë të KOSTT-it.- a.
Kosova ka pasur të njëjtin problem dimrin e kaluar, por problemi aktual është më i rëndë, sepse dimri, i cili po përmendet rregullisht në nivel evropian dhe botëror, do të jetë më i vështirë se ai i mëparshmi, ka disa muaj.
Ministria e Ekonomisë e Kosovës apelon fuqishëm qytetarët që të kursejnë, në mënyrë që të përgatiten për dimrin e ashpër dhe krizën energjetike.
– Duhet të bëjmë maksimumin si në shtëpi ashtu edhe në institucione për të kursyer energji. Marrëveshja me Shqipërinë për energjinë do të na ndihmojë të kapërcejmë dimrin. Megjithatë, ky është një realitet me të cilin do të përballemi si vendet e tjera. Do të bëjmë çmos që këtë dimër ta kalojmë sa më lehtë, por kemi nevojë për ndihmën tuaj”, tha ministri i Ekonomisë.
Mali i Zi ka energji elektrike deri në tetor
Mali i Zi ka energji elektrike të mjaftueshme për muajin aktual dhe muajin e ardhshëm të shtatorit, dhe situata e mëtutjeshme do të varet nga disa faktorë, në radhë të parë hidrologjik, njoftoi sot Tomas Damjanoviq, shef i sektorit të komunikimeve korporative të Industrisë Elektrike Malazeze (EPCG).
Ai ishte i ftuar në programin e mëngjesit të TVCG-së dhe tha se situata me energjinë elektrike është delikate, ndërsa kufizimet dhe rritja e çmimeve janë një nga opsionet nëse situata nuk përmirësohet në periudhën e ardhshme.
“Kufizimet janë përgjithësisht pasojë e krizës globale të energjisë, e cila prek të gjithë, përfshirë edhe ne. Situata e tregut është delikate dhe e papërshtatshme për të gjithë pjesëmarrësit. Mund të ndodhë që të kesh para të mjaftueshme për të blerë rrymë, por të mos ketë mallra të mjaftueshme në treg”, ka thënë Damjanoviq.
Ai tha se në shtatë muajt e parë janë shpenzuar 117 milionë për energji elektrike, ndërsa për periudhën e njëjtë të vitit të kaluar janë ndarë 28 milionë.
“Ne do të përpiqemi të mos përfundojmë në një situatë si disa vende të rajonit, por kufizimet janë një nga opsionet. Na duhet edhe dora e shtrirë e konsumatorëve – amvisërive, ekonomisë, administratës publike…”, deklaroi Damjanoviq.